#MeToo… en toen?

Harvey Weinstein, dader bij uitstek en ongewild aanstichter van de hele #MeToo beweging, is (eindelijk) schuldig bevonden en veroordeeld tot een gevangenisstraf. ‘Een historische dag’ voor slachtoffers van seksueel misbruik, aldus aanklagers en aanjagers van de #MeToo beweging. Maar is er inderdaad sprake van een doorbraak dankzij #MeToo?

De cijfers en feiten in Nederland:
•  Centrum Seksueel Geweld schat dat er jaarlijks maar liefst 100.000 (!) slachtoffers van seksueel geweld zijn
•  slechts 6,5 procent van de zedenzaken komt uiteindelijk voor de rechter
•  59 procent van de slachtoffers komt niet eens bij de politie
•  van de slachtoffers die wél naar de politie gaan, doet 50 procent alsnog geen aangifte
•  van de zaken die wél bij het OM terechtkomen, wordt de helft – wegens gebrek aan bewijs meestal – geseponeerd
•  in 2018 werd in één op de twintig gevallen een dader veroordeeld

Tijdelijk effect
Toch lijkt het erop dat #MeToo in ieder geval tijdelijk effect heeft gehad. Volgens een Amerikaanse studie heeft de beweging ertoe geleid dat het aantal slachtoffers van seksueel geweld dat naar de politie stapte, internationaal met 14 procent is toegenomen. Ook in Nederland is dit effect zichtbaar. Uit cijfers van de Nederlandse politie blijkt dat het aantal meldingen van zedendelicten in de laatste maanden van 2017 en in heel 2018 ook hier is toegenomen. Vooralsnog heeft die toename echter nog niet geleid tot meer aangiften.

Geen melding of aangifte
Grootste struikelblok zijn de slachtoffers die helemaal geen melding maken en zij die wél naar de politie gaan, maar alsnog besluiten geen aangifte te doen. Vaak wordt er geen melding gemaakt, omdat de dader een bekende of familie van het slachtoffer is. Soms ook zoeken slachtoffers alleen hulp of willen ze dat het misbruik stopt. Ook kan het zijn dat er geen sprake is van een strafbaar feit. Daarnaast speelt de drukte en onderbezetting bij de zedenpolitie een rol; vaak duurt het maanden tot jaren voordat een onderzoek wordt gestart.
Slachtoffers die melding maken bij de politie maar alsnog geen aangifte doen, doen dit uit een perceptie van machteloosheid (heb ik wel voldoende bewijs?) of vanwege schaamte- en schuldgevoelens.

Nieuwe zedenwet
Minister Grapperhaus van Justitie presenteert binnenkort een nieuwe zedenwet, waarin waarschijnlijk zal staan dat seks strafbaar wordt als een van beiden niet wil, ook als er géén dwang wordt gebruikt. De kans bestaat daarom dat de cijfers volgend jaar heel anders liggen.

Bron: De Volkskrant, 28-02-2020