Wat is seksueel geweld?

Van kwetsende aanraking tot verkrachting: seksueel geweld komt in veel verschillende vormen voor. Waar volgens de wet bij seksueel geweld sprake is van een verkrachting of aanranding, wordt het begrip in de praktijk breder toegepast. Wat is seksueel geweld nu precies en hoe vaak komt het voor?

Wat is seksueel geweld?
Seksueel geweld is een paraplubegrip voor uiteenlopende vormen van seksueel getinte, ongewenste handelingen. In de wet wordt seksueel geweld gedefinieerd als aanranding of verkrachting, maar ook incest, genitale verminking en gedwongen prostitutie vallen hieronder, net als intimidatie en verbale seksuele chantage. Vaak gaat het geweld samen met een geestelijke mishandeling, zoals een bedreiging, kleinering, buitensluiting, chantage of uitschelden. Soms worden slachtoffers ook fysiek mishandeld of tot seksueel contact gedwongen onder bedreiging van een wapen.

Seksueel geweld is niet hetzelfde als seksueel misbruik. Seksueel misbruik is een vorm van seksueel geweld. In deze gevallen gaat het om seksuele grensoverschrijding waarbij sprake is van seks tussen een volwassene en een kind.

Verkrachting of aanranding
Soms is er verwarring over seksueel geweld. Wanneer is er bijvoorbeeld sprake van een aanranding en wanneer van een verkrachting? In beide gevallen gaat het om seksuele handelingen tegen iemands wil. Aanranding en verkrachting zijn dan ook allebei strafbaar. Bij een verkrachting is er echter sprake van penetratie, de dader dringt daadwerkelijk het lichaam van het slachtoffer binnen.

Hoe vaak komt het voor?
Het is lastig te bepalen hoe veel seksueel geweld voorkomt. Slechts in een deel van de gevallen wordt namelijk de politie ingeschakeld. In een onderzoek van Rutgers Nisso Groep gaf een derde van de vrouwen en één op de twintig mannen aan ooit seksueel geweld te hebben meegemaakt. Uit slachtofferenquêtes van CBS blijkt dat op jaarbasis rond de 2 procent van de vrouwen en 0,3 procent van de mannen boven de 15 jaar één of meer ongewenste seksuele contacten hebben. Meestal gaat het hierbij om vervelend of kwetsend gedrag, maar in 6 procent van de gevallen is sprake van aanranding of verkrachting en in 12 procent van een poging daartoe. Het seksueel geweld vindt in 36 procent van de gevallen plaats op het werk of op school, in 19 procent op straat, 17 procent in de horeca, in 7 procent thuis en in 4 procent van de gevallen bij een ander thuis (Emancipatiemonitor 2006).

Hulp bij seksueel geweld
Veel slachtoffers vinden het moeilijk om over seksueel geweld te praten. Ze schamen zich, zijn bang voor de reacties van hun omgeving of willen de ervaring simpelweg wegstoppen. Voor de verwerking is het echter belangrijk om er wél over te praten. Zo voorkom je psychische en lichamelijk klachten op de korte en lange termijn. Bij Blauwe Maan kun je –ook anoniem – je ervaring delen. Wij luisteren met aandacht en begrip naar je verhaal en bieden jou de hulp waar je om vraagt.